Basta, bueno está, salud, cabal, aprobar.- Restivo, interjección que usan cuando quieren alabar y aprobar alguna cosa; dicha. Tupä Kuchuvi Veve, madurez de los frutos, de los alimentos. Guasch, estar preparado; plácemes; gracias, Dios se lo pague. El doctor Carlos Gatti Battilana dice que aguyje es una forma arcaica. Ortiz Mayans dice que aguyje es una forma antigua. [aguyje aparece muy residualmente en los diccionarios contemporáneos, por lo cual pertenecería a la vigencia peculiar anotada en la entrada yvapa'a.]
Aguyje aipo ha'e.
Apruebo eso.
Aguyje ymä.
Ya basta, al que da algo, o el que se enfada.
Aguyje ymä panga ra'e ra?
Si bastará ya?
Aguyje ty.
Basta, hola: no gustando de las burlas.
Mba'e aguyje i rá!
Gran cosa por cierto!
Aguyje a'e she py.
Basta, hola: no gustando.
Ndaguyjéisé terä panga ra'e?
Pues no bastará ya?
[ndaguyjéi tiene su propia entrada]
Ndaguyjéi A ico.
No estoy bueno.
Ndaguyjéi nde reco.
Andas bellaco.
Ndaguyjéi i japo ha'e.
No apruebo que se haga.
I hó ndaguyjéi ha'e.
No apruebo su ida.
Ndaguyjéi i hó.
No es bien que vaya.
Restivo :
Ndaguyjéi A ico.
No estoy bueno.
Ndaguyjéi nde reco.
Andas bellaco.
Ndaguyjéi i japo ha'e.
No apruebo que se haga.
I hó ndaguyjéi ha'e.
No apruebo su ida.
Ndaguyjéi i hó.
No es bien que vaya.
Restivo :
Ma aguyje pucúi nde recóporä mombe'úaruängatúpý ra'e, ndehegui nanga &c.
Felix es sacra V. María et omni laude dignissima, ex te enim &c. tiene esta fuerza: no puede llegar a mas tu ser hermoso y digno de ser alabado.
Ma aguyje anga pico she recóteécuaáparamo nde reco ra'e Perú.
Beatus es Simon &c. ha llegado a lo sumo tu dicha, Pedro, por ser sabedor de mi verdadero ser.
Puede regir gerundio
por lo qual
la oración susodicha pude decir
E icóvo ra'e
por
nde reco ra'e.
****
Aguyje co ra'e.
Aguyje ico ty.
Basta ya, no gustando de burlas.
I jaguyje panga.
¿Está sazonado o acabado o cumplido?
Aguyje pó.
¿Bastará ya?
Nda aguyjéi nde hóhaguä ma.
No es bien que vayas.
Ma aguyje paco she, tecómarangatú rehe ñöte she kyre'ÿngatú guìtecóvo carambohe.
Dichoso yo que me adelanté a la virtud antiguamente.
Tupä Kuchuvi Veve :
Tembi'u aguyje Ja ró ayvu va'erä Ñande Àryguácuérype.
Debemos hablar acerca de los frutos maduros con "los situados encima de nosotros".
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.