Compuesto de áng alma, ñä correr. Diablo.- Restivo dice añängá. Tupä Kuchuvi Veve ya dice aña : demonio : palabra incorporada al léxico mbya con el significado que tiene en la vernácula; ya Nimuendaju demostró que se incorporó indebidamente al léxico de los misioneros con esta acepción. Guasch dice malo, pícaro, ruín. Y solo como figurado dice demonio. Ortiz Mayans dice además cualquier ser maligno. Peralta y Osuna dicen además Satanás, pillín, follón. (ñaña para el sistema del Tesoro de Montoya, no sería más que una simple variación, una gramatical utilidad, o eufonías, de añä . Y por ende, ñaña carece de entrada autónoma en el Tesoro. Guasch igualmente supedita ñaña a aña como una solución castiza)
Añäng Tupä remïmoñänguéra a'e.
Añäng Tupä remïmoñänguéra a'e.
Es criatura de Dios.
O je eco á Tupä po àgui.
Recibió el ser que tiene de Dios.
I porängí etei yvâ pe heco porombucùramo i.
Fué hermosísimo todo el tiempo que estuvo en el cielo.
Tupä ta'ýra avàramo ñëmoñähaguépe e rèroviá potahguéreÿ rehe, o je hegui hèitýgi yvy apytèpe.
Y por no haber querido obedecer la humanidad de Christo, lo arrojó Dios al centro de la tierra.
Hauvie hendàva acói hecua týva añäretäma jávamo.
Y por eso se llama aquellugar pueblo de los demonios.
San Miguel Angeles ruvishàva möguecóramo o mbo aparaity añängá tata apytèpe hemïmborararäme apyreÿme i nöngá.
San Miguel Angeles ruvishàva möguecóramo o mbo yvyapi mburu hèitýca tata apytèpe hemïmborararäme apyreÿme i nöngá.
San Miguel Angeles ruvishàva möguecóramo o mbo o ity apýi mburu hèitýca tata apytèpe hemïmborararäme apyreÿme i nöngá.
San Miguel arrojó al demonio en el fuego que ha de padecer sin fin.
Añängá recuára.
Endiablado.
Añängá nde jura nde rèrecóvo angaipavapypé.
El demonio te tiene enlazado con pecados.
Añängá poròa'ängaìupé A jeapysaca.
Añángá poròa'ängaìupe A je apysa vý.
Dí oídos a la tentación.
Añängá poròa'ängaìháva.
Tentación.
Poròa'ängaìhára.
Tentador.
Añängá rayty ne angaipa va'e py'a.
Es el corazón del pecador nido del demonio.
Añäretäma.
Añäretä.
Añängáretä.
Infierno.
Añäretämagui vérami A vú.
Pareceme que he salido del infierno.
Ndaetei ete i jyryvi rapo pe o sapucáita añäretäme guára.
Crueles alaridos dan los condenados.
Añäretäme ndi póri àra.
Nda esacäi añäretäma.
No hay día ni luz en el infierno.
Cuarasy poròtýpypé ndò'ári añäretäme.
No tiene luz el infierno.
( ¿ El sol cuya función siempre está, no llega al infierno ? ¿ poròtýpypé ? )
Añäretäma yvy apytèpe tui.
Está el infierno en el centro de la tierra.
Ndi àrisé añäretäme guára ne.
No tendrán luz ni día los del infierno.
Araca'e ore oro sëmíne añäretämagui ne: evapo guára ndo jávo ruguái.
Nunca saldremos del infierno dicen los condenados.
Añängi jára ndò'ári o py'ávo.
Ya mi madre no pare, no tengo ya quien me llore, ab effectu de lo que las viudas hacían arrojándose de pechos con el dolor de la muerte de sus maridos, y se solían matar.
A añange rojy.
Hacer bajar al diablo; dice el hechicero.
Guasch :
She aña.
Ne aña.
I ñaña.
Soy malo.
Sos malo.
Es malo.
She ñaña.
Ne ñaña.
Hay que evitar el decirlos, pues son formas incorrectas.
Ani aña mo'ä teï.
No seas malo.
Ani ne añahágui ne añasévé.
No acrecientes tu ruindad, no empeores tu condición.
Aña Cô-ygua.
Campesino endiablado, chacrero maligno.
Aña mbaraca.
Infeliz, desventurado, tunante.
I po pa'ä aña mbaraca re.
Pillaron al tunante. Atajaron la mano o las intenciones del infeliz.
Aña memby.
Endemoniado como hijo del demonio.
Aña pinda.
Objeto de seducción, anzuelo del demonio.
Aña tarova.
Loco rematado.
Aña ra'y.
Endiablado como el hijo de diablos.
No tiene luz el infierno.
( ¿ El sol cuya función siempre está, no llega al infierno ? ¿ poròtýpypé ? )
Añäretäma yvy apytèpe tui.
Está el infierno en el centro de la tierra.
Ndi àrisé añäretäme guára ne.
No tendrán luz ni día los del infierno.
Araca'e ore oro sëmíne añäretämagui ne: evapo guára ndo jávo ruguái.
Nunca saldremos del infierno dicen los condenados.
Añängi jára ndò'ári o py'ávo.
Ya mi madre no pare, no tengo ya quien me llore, ab effectu de lo que las viudas hacían arrojándose de pechos con el dolor de la muerte de sus maridos, y se solían matar.
A añange rojy.
Hacer bajar al diablo; dice el hechicero.
Guasch :
She aña.
Ne aña.
I ñaña.
Soy malo.
Sos malo.
Es malo.
She ñaña.
Ne ñaña.
Hay que evitar el decirlos, pues son formas incorrectas.
Ani aña mo'ä teï.
No seas malo.
Ani ne añahágui ne añasévé.
No acrecientes tu ruindad, no empeores tu condición.
Aña Cô-ygua.
Campesino endiablado, chacrero maligno.
Aña mbaraca.
Infeliz, desventurado, tunante.
I po pa'ä aña mbaraca re.
Pillaron al tunante. Atajaron la mano o las intenciones del infeliz.
Aña memby.
Endemoniado como hijo del demonio.
Aña pinda.
Objeto de seducción, anzuelo del demonio.
Aña tarova.
Loco rematado.
Aña ra'y.
Endiablado como el hijo de diablos.
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.