martes, 8 de mayo de 2012

pytuë [pytuhë, pytusë.]

Compuesto de pytu resuello, ë rebosar. Descanso, consuelo, contento, satisfacer.- Restivo dice descansar, consolar. Dice también  pytuhe resollar. Tupä Kuchuvi Veve dice pytuë respirar. Guasch dice pytuhë respiración; bufar, aspirar. El doctor Carlos Gatti Battilana dice pytuhë  acción y efecto de respirar; espiración, expeler el aire respirado. Ortiz Mayans dice pytuhë suspirar, suspiro; resuello; aspiración. Peralta y Osuna dicen que pytusë es sinónimo.

She pytuë ei.
Estoy consolado sin haber accidente para ello.

Pytuë säi.
Alegría de la vista.

Na she mömytuëi she poravykývo.
Continuamente trabajo.
[mytu tiene su propia entrada]

Ava pytuëngatú.
Hombre consolado.

Na she pytuëmi.
No estoy consolado.

Ñande pytuëngatú apyreÿma yvâ pe òïmë Tupä rehe.
Nuestro descanso eterno está en Dios en el cielo.

Na she pytuëmi yvy pe.
No tengo contento en la tierra.

Na she pytuëvéi.
Ya no me queda consuelo.

A mo mytuë.
Hacer descansar, contentar.

A ñe mo mytuë gui caruávo.
Estoy alentado después que comí, o he comido lo necesario.

Na she mytuëi topehýi.
No me harto, o satisfago de dormir.

Na she mytuëi tembi'u.
No me satisface la comida.

No ñëmömytuëi she rôga.
No caben mis bienes en mi casa.

No ñëmömytuëi o kyràramo.
Está muy gordo.


Restivo :

A mömytuëngatú.
Consolar.

She pytuhë rasy.
Respirar con pena.

Tatatï she pytusë potareÿ.
El humo me ahoga, no me deja resollar.


Tupä Kuchuvi Veve :

Pytuëmbý.
Aliento entrecortado del enfermo grave.

I pytuëmbý ëmbý ma ôpy.
Respira con dificultad en la pieza, está moribundo.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.