lunes, 23 de enero de 2012

ñeguahë (ñeguaë, ñevaë)

Compuesto de ñe recíproco, cuá pasar, salir. Huída.- Restivo dice huirse. Tupä Kuchuvi Veve dice ñeguaë, ñev: escapar, fugarse. Guasch dice llegarse. Ortiz Mayans dice llegada. Peralta y Osuna dicen además escaparse


A ñeguahë.
Yo huyo.

- mo; - hára; - háva.

A há gui ñeguahëmo.
Voy huyendo.

A ñeguahë hese.
Por su causa huyo.

- i shugui.
Dél.

A mo ñeguahë.
Hacer que se huya.

A ró ñeguahë.
Huirse con él.

A ñeguahë i shupe.
Acójome a él.

A ró ñeguahë she po tata àgui.
Rehuí la mano del fuego.

She rèróñeguahë.
Llevóme huído.

Pe angaipa pende rèróñeguahë Tupägui.
Vuestros pecados os ahuyentan de Dios.

Guaete tamö Tupä ñëmoyrögui Pe ñeguahëmo ra'e.
Oh, si huyésedes de la ira de Dios.

Pe ñeguahëramo teco ory ängaupé Pe ñëme'ëngá, Tupä Pe mo e'ö upitýne.
Si os acogiéredes a los deleites, Dios hará que os alcance la muerte.

Ni ñande pòpe túi te'ögui ñeguahë.
No está en nuestra mano huir de la muerte.


Restivo :

A ñeguahë shugui.
De él.

A ñeguahë hese.
Por su causa.

A ñeguahë shupe.
Acogiéndome a él.

O ñeguahëmbucú shugui o cañÿmo.
Desapareció huyendo de él.


Tupä Kuchuvi Veve :

Ñane pyambùgui guachu o ñevaë.
El venado se escapó debido al ruido que hacíamos.

Ró ñevaë.
Librar, rescatar, llevando consigo.

Tupäcuéry o guèróñevaë Capitä Chicu o guèraá ca'aguý re.
Los Tupä rescataron a Capitä Chicu, llevándolo a la selva.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.