sábado, 21 de enero de 2012

ñarö 1

Risa, risueño, alegre.- Estos significados arrimados como acepciones del término ñarö no figuran en las listas de Restivo. (Solía yo decir, en medio de mis coetáneos, durante aquellas horas adolescentes donde solo se notan los impulsos eufóricos; una oración que hoy día en retrospectiva la reivindico. La oración era ésta: La vida es garra, amor, odio y pubertad. Viene a colación la misma si comparamos al mismo tiempo las dos acepciones de ñarö que trae solamente El Tesoro de Montoya, aunque por su puesto yo ignoro el inmenso caudal guaraní escrito en las Misiones, así como también el recogido históricamente por los académicos de allende el Paraná; además que no se puede decir que los diccionario guaraníes que manejamos incluyan todas las palabras y acepciones usadas. En fin, lo que queremos hacer notar aquí, es que ñarö 1 y ñarö 2 del Tesoro -que los hace parecer exactamente como contrarios o semánticamente en las antípodas- nos enfrenta, sin embargo, a la realidad que todo individuo con afán de vivir, no solamente considera, sino que  vive estas facetas -que solo en apariencias serían discontinuas- por impulsos, sueños o razones vitales. Claro, sin querer queriendo también se puede tratar de una broma cashiäi de los nuevos amigos del Padre Ruiz dando avenida suelta a una mera ocurrencia con relieve de síntesis.)  


She resa ñarö.
Tengo ojos risueños.

She ñarö hese.
Sonreíme dél.

She ñaröhápe A puca i shupe.
Con alegría me reí con él.

Hova ñarö.
Rostro alegre.

Hova ñarö'ÿmba'e.
Rostro grave, mustio, severo.

Ni ñaröi ahë.
No es alegre.

She mo ñarö ahë she ñëmömby'a-óca.
Háme hecho alegrar, y desechar la tristeza.

Significa parecer bien.

I ñaröngatú ne ñe'ëngá shéve.
Parécenme bien tus palabras.

I ñaröngatú nde ao ndéve.
Parécete bien el vestido.

I ñaröngatú shéve teco marangatu.
Paréceme bien la virtud.

Ni ñaröngatúi teco angaipàva.
No parece bien el pecado.

I ñarö'eÿmamo pa'e ?
Pues, ¿había de parecer mal?

She ñarö'eÿramo i shupe na she ambotári.
Porque no le parezco bien, no me ama.

Shéve i ñarö'eÿramo pa'e.
Pues había de parecerme mal.

A mo arö Tupäôga.
Hacer que parezca bien la Iglesia, componerla.

Na möaröi rangë.
Aun no lo he aderezado.

E mo arö nde reco E ñëmombeguávo.
Compón tu conciencia.

Na möaröucá potári teco marangatu i shupe.
No le puedo aficionar a la virtud.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.