miércoles, 9 de noviembre de 2011

he 4

Bueno, buena mano, ventura, comodidad.-


She po he pindapóita.
Tengo ventura en la pesca.

She po ndàhèi pindapóita.
Soy desgraciado en la pesca.

She reco he guarinïamo.
Soy venturoso en la guerra.

She reco ndàhèi guarinïmo.
Soy desgraciado en la guerra.

She rembiapo he.
Tengo buena mano en obrar.

A ñembiavyky he.
Tengo buena mano en guisar.

She he catu mba'e recávo.
Tengo ventura en hallar.

She he catu gui sëma she jucahavanguéragui.
Tuve ventura en escapar con la vida.

Ndàhèi ahë o jucávo.
No tuvo ventura de escapar con la vida.

A ñe mbo eco he catu.
Hágome venturoso.

She reikie he catu.
Entré con ventura a buena coyuntura.

Àra e catu.
Coyuntura, buen tiempo.

A ñe mbo e.
Póngome bien galán.

Jerure he catu ramboe ndéve Te re jerure i shupe.
Si hallares buena coyuntura, pídeselo.

Jerure e catu ñëme'ëngéramo ndéve Te re jerure.
Idem.

Nda she reikie he catu.
No entré con buen pie.

Tecóhè'á.
Comodidad.

Tecóhè'á shéve.
Sucedióme como deseaba.

She reco hehápe A ico.
Estoy acomodado.

A mbo eco he catu herecóvo.
Acomodélo bien. Díle buen cómodo.

A ké he gui túpa.
Acomodadamente duermo.

Tesahe.
Buenos ojos, que ven mucho, y son materialmente buenos.

Tesahe catu pype E ma'ë she ri.
Mírame con buenos ojos.

She resa ndàhèi etei.
Veo muy poco, tengo cataratas.

Ndàhèi she reco i shupe.
No tuve gracia con él.

( ndahe ) Significa liviandad, vanidad, deshonestidad, ficción.

She ndahe.
Soy liviano & compañía.

I ndahe.
O ndahe.

Ñe'ë ndahe.
Idem quod :
Ñe'ë teï.
Palabras vanas, fingidas, mentirosas.

Ava ndahe.
Hombre no verídico, fingidor de cosas, alabador de sí.

Tesandahe.
Sandahe.
Ojos deshonestos.

Angaipa sandahe.
Pecado deshonesto.

A ñe mo sandahe.
Hágome disoluto.

Heco sandahe ahë.
Es hombre disoluto.

Nda she sandahèi.
No soy disoluto.

Ni sandahèi ahë.
No es disoluto, mentiroso, ni fingidor.

Na nde sandahèi.
Eres hombre recogido.

Tesa sandahe rerecohá i javaeterecopý Tupäupé.
Son odaibles a Dios los disolutos.

Cuñä sandahe.
Mujer libre en mirar deshonesta.

O ñe mo sandahe cuñä.
Hacese deshonesta, disoluta.

A ma'ë sandahe.
Mirar deshonestamente.

Teco sandahe ri añö nanga recuára.
Tesandahe ri tecuára.
Dado a liviandades, a deshonestidades.

She rerecó sandahe.
Burlóse conmigo torpemente.

Teco sandahègui A poí.
A je eco sandahe í.
He dejado liviandades.

A mömburú ymä teco sandahe.
Ya he detestado las liviandades.

Nda ñëmbòpóvéi sandahe she rehe.
No quiero ya en mí liviandades.

A pocô sandahe hese.
Deshonestamente le toqué.

Sandahe'eÿ.
Honestidad.

Na she sandahèi.
No soy liviano, mentiroso & compañía.

She na sandahe ruguái.
Nda teco sandahe tecuára ruguái.
No soy amigo de deshonestidades.

A ñëmösandahe'eÿ.
Hágome honesto.

Pe ñëmösandaheymé.
No os hagáis disolutos.

Na teco sandahe möaruähára ruguái she.
No me agradan deshonestidades.

O aruämbe'e heco sandahe.
Ya es costumbre en el ser deshonesto.

Sandahe rehe i hese catu va'e.
Aficionado a deshonestidades.

Nda she heséi sandahe rehe.
No me agradan deshonestidades.

Sandahe'eÿháva.
Sandahèrehe'eÿ.
Sandahèri'eÿ teco.
Sandahe ri acatua'eÿhá.
Sandahe ri catu'eÿ.
Sandahe ri i heserÿmba'ehá.
Sandahe ri i jacatua'eÿháva.
Sandahe ri i pytu'u-eÿ.
Honestidad.

Sandahe'ÿmba'e.
Sandahe ri òicó'ÿmba'e.
Sandahèri'eÿ tecuára.
Sandahe ri catu'ÿmba'e.
Sandahe reco rènoïndáreÿ.
Sandahe reco möaruändáreÿ.
Sandahe recoupé apysavýreÿ.
Teco sandahe hovaishuarüháreÿ.
Sandahègui o je'i catu va'e.
Sandahe reco o mbòavaetehára.
Sandahègui o ñe mbo jejái.
Teco sandahe rèrótïhára.
Honesto.


Restivo :

Teco he.
Comodidad. 


Guasch :

I po he tembi'u apópe.
Habilidoso en cocina, buena cocinera.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.