lunes, 7 de noviembre de 2011

hatï

Punta, cuerno.- Restivo idem Montoya. Dice también hatï como nominativo. Tupä Kuchuvi Veve dice como nominativo achï. Dice además espinoso; cubierto de protuberancias. Guasch dice como nominativo tatï. Dice además púa, espina. Ortiz Mayans dice además asta. Puntiagudo. Peralta y Osuna dicen tatï como nominativo.


Guatï.

Yvyra hatï.
Punta de palo.

Mbaca ratï.
Cuerno de vaca.

Mbaca hatï pë va'e.
Vaca que tiene el cuerno quebrado.

Ao hatï va'e.
Paño con puntas.

Ajurupy ao hatï va'e.
Cuello de puntas.

Juatï she cutû.
Hincóseme la espina.

A mo atï atï.
Poner puntas de hilo, o puás, o puntas en la loza cuando la hacen, y cosas semejantes.

A hatïvo ñä.
Idem.

A mo atï vú.
Poner tres o cuatro púas en la flecha para acertar bien al pájaro.

She py apýra ri A ico hatï'ôca.
Voy pisando con tiento por las espinas.

Mä hatï hatï panga ?
Qué es esto, tienes asco, o rehusas tocarlo ?

Hatïndé tïndé ramö avati.
Ya echa espiga el maíz, o racimo las pacobas, o su fruto el guembre & compañía.


Restivo :


Vaca ratïngué.
Cuerno de vaca.


Tupä Kuchuvi Veve :

Guachu rachï.
Cuernos de venado.

Ei racuäi rachï.
Abeja de pene cubierto de espinas, así llamada porque la piquera está cubierta de diminutas protuberancias.


Guasch :

Yvyra hatïva.
Árbol espinoso.

Vaca ra'y hatï'ÿ.
Becerro sin cuernos.

Nde pico ne ratï rasy she hegui.
¿ Me guardas rencor ?

Hatï heta pe yvyra rògué poräva.
Es muy espinoso este árbol de lindo follaje.

Rosa ratï.
Las espinas de la rosa.

Hatï'ô.
Sacar las espinas.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.