domingo, 20 de mayo de 2012

sapucái [chapucái]

Voz, grito. Recibe re.- Restivo dice gritar. Tupä Kuchuvi Veve dice chapucái clamar, cantar en voz alta. Guasch dice sapucái clamor, vocerío, bramido, alarma; rugir, bramar, relinchar; vociferar, cocear, chillar, cantarproclamar, anunciar, promulgar, celebrar, ensalzar. El doctor Carlos Gatti Battilana dice voz esforzada y levantada; úsase para el hombre, y para muchos animales; pitido del tren, y de los barcos a vapor, etc.; pitar, sonar el pitovocear. Ortiz Mayans dice dar voces lastimeras pidiendo auxilio; gritería. Peralta y Osuna dicen cacarear, balar, huchear.

She rèsapucái.
Hèsapucái.
Guèsapucái.

A sapucái.
Yo grito.

- ta; - tára.

A sapucái sorô.
Enronquecerse de gritar.

A sapucái porara.
Gritar muchas veces.

A sapucái henöina.
Gritar llamando.

Uruguasu sapucái.
Canto del gallo.

San Pedro uruguasu sapucái ypýramo òkéragui o pu'ä amï ñembo'évo Tupäupé.
Al primer canto del gallo se levantaba San Pedro a orar.

Aña ñe'ë sapucáiupé Ja je apysa mbòtýne.
Hemos de cerrar los oídos a las voces del demonio.

Hèsapucái ñüme ho'a shéve.
Cogióme la voz en el campo.

Perú guèsapucái o hendu.
Pedro oyó su eco, o voz.


Tupä Kuchuvi Veve :

O ñembo'e Porä i Va'e o chapucái i porängué amba re.
El Carai dirige sus clamores hacia la morada de los Buenos.

Ne remïmöñevangá i na echäiramo, i mbouáré E rèróchapucái va'erä.
Si tu hijo o hija no está sano, debes invocar clamando a quien lo enviara. -a su dios tutelar-.


Guasch

A sapucái pororô.
A sapucái pucái.
Desgañitarse.

Sapucái eta.
Gran griterío, algaraza.

Sapucáihá.
Que habla a gritos; pregonero, altoparlante.

Sapucáipyrä.
Memorado, laudable, digno de celebrarse, de ser pregonado y divulgado.

Sapucáipyré.
Anunciado, proclamado, pregonado.

Ja ró sapucái.
Cantar a unísono, a coro. 


Gatti Battilana :

Gallo sapucái. 
Canto del gallo.

A sapucái i shupe.
Le grité.

Mbo sapucái.
Tocar o hacer sonar el pito, etc. 


Ortiz Mayans

Jèrósapucái.
Grito.

Ró sapucái.
Vocear. 

Sapucái asy.
Clamar, pedir a gritos lastimeros.

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.