jueves, 22 de septiembre de 2011

apajere [apajeréi]

Compuesto de apa, jere volver. Revolver.- Restivo, apajere rodar, revolcar; vuelcos. Guasch dice apajeréi dar vueltas. El doctor Carlos Gatti Battilana dice apajere revolución, revolcón, revuelto; y apajeréi caer dando vueltas o resbalando, en este último caso, por una pendiente. Ortiz Mayans usa indistintamente como binomio apajere o apajeréi. Peralta y Osuna usan indistintamente como binomio apajere, apajeréi dar vuelta varias veces. Félix de Guarania dice apajeréi. [apa 2]

She apajere.
Yo me revuelvo.

I japajere.
O apajere.

A ñe mbo apajere jere.
Revolcarse.

A mbo apajere herahávo.
Llevar a vuelcos como barril.

She mbo apajere she rereco recóvo.
Arrastranme.

Tajasu o jèahúmundáteï, o ñe mo ü na tujùapasurûpypé o ñëmbòapajerévo.
En lugar de lavarse el puerco, se ensucia más revolcándose en el cieno.


Restivo :

She apajere jere.
Vuelcos.

A je apajere.
A ñe mbo apajere.
Revolcarse. Dar vuelcos. Dar vueltas rodando.

A mbo apajere.
Hacer rodar. Le doy vuelta.

A mbo apajere jere herahávo.
Arrastrarlo haciéndolo dar vuelcos.


Guasch :

I japajeréi yvy re.
Se revuelca por el suelo.

A mbo apajeréi.
Revolcar.

O je apajeréi.
[Él,  Ella, Ello se revuelca.]

O japajeréi yvy re ca'úguasúgui.
Se revuelca por tierra a causa de una gran borrachera.


Gatti Battilana :

Mbo apajere.
Mover una cosa alrededor.


Ortiz Mayans :

Mbo apajeréi.
Revolcar.
[Hacer revolcar]

Japajeréi.
Ñe mbo apajeréi.
Revolcarse. Revolcón.

Mbo apajeréi yvy re.
Le revuelca por el suelo.


Félix de Guarania :

Cure o japajeréi tujúpe.
El cerdo se revuelca en el lodo.

Apajeréihápe o gueraha shupe.
Lo lleva revolcándolo. 

No hay comentarios:

Publicar un comentario

Nota: solo los miembros de este blog pueden publicar comentarios.